Prezentujemy informacje na temat „Pętli Toruńskiej” autorstwa Józefa Rusieckiego. To bardzo zróżnicowany szlak kajakowy, prowadzący z Torunia Wisłą, Nogatem, Kanałem Jagiellońskim, rzeką Elbląg do Elbląga, następnie Kanałem Elbląskim do Ostródy i dalej Drwęcą z powrotem do Torunia.
Szlak kajakowy nazwany „Pętlą Toruńską” prowadzi z Torunia Wisłą, Nogatem, Kanałem Jagiellońskim, rzeką Elbląg do Elbląga, następnie Kanałem Elbląskim do Ostródy i dalej Drwęcą z powrotem do Torunia. Jego atrakcyjność zwiększa szereg miejscowości o wyjątkowych walorach krajoznawczych i historycznych – szlak pozwala nam zapoznać się z wieloma zabytkami zarówno z okresu państwa Zakonu Krzyżackiego jak i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, przeprawić się jedynymi na świecie pochylniami, poznać piękno Drwęcy i uroki Pojezierza Brodnickiego. Przepływając przez Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły i w pobliżu szeregu rezerwatów możemy poznać wiele osobliwości przyrody tej części Polski. Przebycie całego (497 km) szlaku, szczególnie z odgałęzieniem na Pojezierze Brodnickie (dodatkowo ok. 50 km) wymaga około 3 – 4 tygodni. Dokładny opis trasy dostępny na polskieszlakiwodne.pttk.pl
Najciekawsze miejscowości na trasie
Toruń – Miasto, posiadające dokument lokacyjny z 28 grudnia 1233, którego starówka od 1997 roku wpisana jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Zwiedzać możemy kościoły, muzea i ruiny zamku, oglądać stare kamieniczki i nowoczesne gmachy uniwersytetu, zobaczyć jak piecze się słynne pierniki i obejrzeć kosmos w planetarium.
Bydgoszcz – 19 kwietnia 1346 Kazimierz III Wielki lokował miasto przy istniejącym od XI wieku grodzie. Zwiedzać możemy stare kościoły, pieczołowicie restaurowane spichrze i nowoczesny gmach opery, spacerować po parkach i Wyspie Młyńskiej, odwiedzić muzeum i Dom Wyczółkowskiego podziwiać Bydgoską Wenecję, zwiedzić przystań wodną i wybrać się na spacer „słonecznym” tramwajem wodnym.
Chełmno – 28 grudnia 1233 łącznie z Toruniem otrzymało prawa miejskie, które stały się wzorem dla lokacji około 200 miast. Obejrzeć można kościoły, klasztor i piękny ratusz, pospacerować parkiem wokół murów miejskich. Teraz Chełmno zdobywa renomę jako „Miasto Zakochanych”.
Świecie – Jedno z najstarszych miast polskich; pierwsza wzmianka z 1198, na skutek częstych powodzi w połowie XIX wieku przeniesione na wysoki brzeg Wdy. Zobaczyć tu można barokowy kościół pobernardyński, potocznie nazywany „Klasztorkiem”, średniowieczny stary kościół farny i potężny zamek krzyżacki.
Grudziądz – Miasto zostało założone w roku 1291,lecz jako osada istnieje od 1065r. Zobaczyć tutaj można zabytkowe kościoły, domy i spichrze, resztki murów miejskich a także pamiątki z czasów, gdy Grudziądz był centrum polskiej kawalerii.
Nowe – Pierwsze wzmianki o grodzie w źródłach są z 1266 r. Lokalizacja miasta w 1301 r.
Miasto zachowało średniowieczny układ. Zachowane są kościoły, resztki murów obronnych. W rynku – kamieniczki o fasadach barokowych, lub secesyjnych. Zamek zbudowany w XIV w. przez Krzyżaków obecnie zaadaptowany na cele kultury.
Korzeniewo/Kwidzyn – Dawny port rzeczny z zachowaną wieżyczką wodowskazu.
W pobliżu Kwidzyn, który ma prawa miejskie z 1233 lub 1235 r. Najważniejszy z zabytków to kompleks zamkowo-katedralny, poza tym fragmenty murów miejskich, szereg budynków z XVIII, XIX i początków XX wieku.
Gniew – W 1283 r. Krzyżacy rozpoczęli budowę zamku i warownej osady, której w 1297 roku nadali prawa miejskie. Gniew jest miastem z największym zespołem zabytkowych kamienic w województwie pomorskim i Historia niektórych z nich sięga nawet XIV wieku. Są tu „gniewskie leby” z XV w. – domy podcieniowe po zachodniej stronie rynku. Zachował się też gotycki kościół z XIV w. Zamek odbudowany, od 1992 roku jest miejscem regularnie odbywających się inscenizacji i turniejów historycznych. Są tu też wystawy Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, także codzienne pokazy dawnych zwyczajów na dziedzińcu zamkowym.
Malbork – Zamek krzyżacki w Malborku to trzyczęściowa twierdza obronna w stylu gotyckim o kubaturze ponad 250 000 m³. Składa się z zamku niskiego, zamku średniego i zamku wysokiego. Jest to jeden z największych zachowanych zespołów gotyckiej architektury na świecie. Oprócz zamku można zobaczyć: Kościół z lat 1712-14, budynek Szpitala Jerozolimskiego z XVI w., ratusz z 2 połowy XIV w. przeszedł liczne przebudowy po zniszczeniach wojennych; mimo zniszczeń i przebudów, zachowane zostały bramy Garncarska i Mariacka, dwie baszty, a także fragmenty murów. Istnieje do dziś gotycki Młyn Górny, dawny folusz.
Elbląg – Niedaleko miejsca, w którym znajdowała się pruska osada Truso, Krzyżacy wybudowali osadę, która już w 1246 roku, uzyskała przywilej miejski. Miasto zniszczone w czasie wojny odbudowane kościoły w tym katedra i częściowo starówka z Bramą Targową. Zachowany XIX wieczny Pałac Augusta Abbega – zespół dworski wraz z parkiem „Bażantarnia”.
Ostróda – Leżąca nad Drwęcą Ostróda zwana jest stolicą Mazur Zachodnich. Jej atutem jest wyjątkowe położenie, można tu łatwo dojechać i dopłynąć. Główną atrakcją jest tu molo – największy tego typu obiekt śródlądowy w Polsce. Do zobaczenia: zrekonstruowany zamek krzyżacki; kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; kościół ewangelicko-metodystyczny neogotycki z 1907 kościół gotycki św. Dominika Savio, odbudowany po zniszczeniach wojennych, pochodzący z XIV w., Wieża Bismarcka nad Jeziorem Drwęckim.
Nowe Miasto Lubawskie – W 1353 roku osadzie nadano prawa miejskie chełmińskie. Zabytki: gotycka Bazylika św. Tomasza Apostoła (1325-1330), fragmenty murów miejskich (z bramami i ruinami baszty) z okresu po 1343 dawny kościół ewangelicki z 1912, domy z XIX wieku.
Brodnica – Akt lokacyjny i prawa miejskie Brodnica otrzymała przed rokiem 1298. W 1303r. stała się własnością zakonu krzyżackiego, budowa zamku rozpoczęła się w 1305 r. Zabytki: kościół Farny, klasztor, pałac Anny Wazówny, zamek krzyżacki z wieżą, mury miejskie z bramą Chełmińską i wieżą Bocianią, trójkątny rynek z ratuszem, spichlerz.
Golub–Dobrzyń – Golub w 1300 r. założenie krzyżackiego miasta 1305-1311 – wzniesienie zamku. Dobrzyń – w 1789 otrzymał prawa miejskie, połączone w jedno w 1951 r.
Zabytki: kościoły parafialne w Dobrzyniu i Golubiu , stare miasto, zamek i pozostałości murów obronnych, oraz dom „Pod Kapturem” z 1771 r. w Golubiu.
Pełny tekst autorstwa Józefa Rusieckiego tutaj do pobrania w formacie .pdf